Osmanlı tarih yazıcılığının en iyi örneklerinden biri…
Prof. Dr. Necdet Öztürk'ün sadeleştirdiği, Cihânnümâ olarak bilinen bu eser, Mevlana Mehmed Neşrî tarafından yazılmış ve İkinci Bayezid'a sunulmuştur.
Sultan İkinci Bayezid devri (1481-1512) tarihçilerinden Neşrî, eserinin başında, kısa bir girişten sonra, Oğuzlar, Türkiye Selçukluları ve Karamanoğulları ile ilgili özet bilgiler verir. Ardından 1288 yılı olaylarıyla başlattığı Osmanoğulları'nın siyasi tarihini, Kara Boğdan Gazası (Ağustos 1485) ile bitirir.
Osmanlı'nın kuruluş zamanlarını, devlet haline gelişini, karışıklıklarla geçen fetret devrinin ayrıntılarını ve Fatih Sultan Mehmed Han'la imparatorluğa giden yolu kaleme alan Neşrî, kitapta ayrıca Osmanlı vezirlerinin yaptırdıkları hayır kurumlarını anlatır. Ardından ilim adamları, dervişler/abdallar ve şeyhlerin adlarını sayar ve İkinci Bayezid'e yazdığı 'Kaside' ile eserini tamamlar.
Aşiretten İmparatorluğa Osmanlı Tarihi, kuruluş ve yükseliş dönemlerine ait Osmanlı tarih yazıcılığının en iyi örneklerinden biridir. Güvenilir bir tarihçinin kalemiyle, akıcı ve anlaşılır bir Türkçe ile yazılmış olan bu eser keyifle okunacak bir tarih kaynağıdır.
İlk iki yüzyılın Osmanlı tarihi olayları en geniş ve en doğru biçimde Neşri Tarihi’nden okunur.
