| Sultan II. Abdülhamid 19. Yüzyılın önemli ve en çok tartışılan siyasî figürlerinden biriydi. Gerek bu "uzun yüzyıl"ın içine sığan önemli hadiseler gerekse uzun yıllar saltanatta kalışı sultanın Türk tarihinde etkin bir rol oynamasına vesile oldu. Sultan emperyalizmin dipdiri ve etkin bir biçimde dünyanın "geri kalmış" bölgelerini sömürgeleştirdiği bir dönemde sömürgeleştirilmeye en uygun arazilere hükmediyordu ve bu itibarla sömürgeleştirenler tarafından pek de hoşlanılmayan bir isimdi. Klasik Doğu-Batı mücadelesinin dünya çapında kanlı bir çarpışmaya doğru evrildiği bir devrin en dişli liderlerinden biriydi ve adeta çetin bir savunma için yaratılmıştı. Zaman zaman azalan ve kimi zaman artan yoğun bir mücadele içindeyken bile memleketinin ve toplumunun imar ve refahı için de çaba gösterdi. |
