|
Tarih yapan ama yazmayı bir türlü beceremeyen bir millet olarak kendi tarihimizi başkalarının yıllıklarından öğrenmekten başka yapacak fazla bir şeyimiz de yok. Fakat Rus tarihçisi Gumilëv’in dediği gibi, “bir milletin tarihini biraz da onun düşmanlarının yazdıklarına bakarak öğrenmek gerekir.” Öbür türlü, tek yanlı, bağnaz ve oldukça çarpıtılmış bir tarih okumaktan kendimizi kurtaramayız. Ünlü Fransız Türkolog Edouard Chavannes’ın dört bölümden oluşan bu eserinin birinci bölümü, tarihî metinlere bir giriş mesabesindedir. Ayrıca Batı Türk prenslerinin soy ağacı ve iktidar tarihleriyle, Türklerin yaşadıkları ülkelerin siyasi haritasını çıkarmaya yardımcı olacak iki güzergâhın incelenmesini içermektedir. İkinci bölümde Sui-şu, Kiu T’ang-şu ve T’ang-şu’da Batı Türkleriyle ilgili olarak anlatılan bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölüm, resmî tarihlerin değişik bölümlerinde ve Çinli hacı Hsüan-tsang’ın Batı Türkleri hakkında verdikleri bilgilerin analizini içermektedir. Son derece kısa veya çok az önemli olan bazı bilgiler ikinci bölümün dipnotlarına alınmıştır. Dördüncü bölüm ise Batı Türkleri tarihine kısa bir bakış içermektedir. Türkolog D. Sinor’un “erişilmez” dediği, istisnasız tüm araştırmacı ve tarihçilerin birinci el müracaat eseri olarak kullandıkları bu kaynak, hem kitaplığınızın önemli bir boşluğunu dolduracak, hem de sizi bugüne kadar hiç duymadığınız bilgilerle donatacaktır. |
