“Claude Gueux mesela. Hiç şüphesiz iyi işleyen bir beyne, iyi niyetli bir yüreğe sahip ama kader onu öyle kötü bir topluma soktu ki sonunda hırsızlık yaptı, toplum onu öyle kötü bir hapishaneye soktu ki sonunda adam öldürdü. Gerçek suçlu kim? O mu? Biz mi?”
Claude Gueux, Victor Hugo’nun on dokuzuncu yüzyıldaki hapishane koşullarını, suçlar ile cezaların orantısızlığını ve ölüm cezasını kınayan kısa bir öyküsüdür. İdam karşıtı yazar, Bir İdam Mahkûmunun Son Günü öyküsüyle benzerlikler taşıyan bu eserinde, duruşmasını gazeteden okuduğu Gueux’nün hapishaneye girdiği andan idamına kadar hayatının bir analizini sunuyor. Bir somun ekmek çaldığı için mahkûm edilen ve gardiyanlarından birinin kışkırtmalarına boyun eğmeyip onu öldürmek zorunda kalan bir işçi sınıfı mensubunu konu edinen eser, toplumdaki adaletsizliklerin çarpıcı temsiliyle sorumluluk ve suçluluk sorununu irdeliyor.
