Son yıllarda ülkemizde üniversitelerin sayılarının artması yapılan araştırmalara da bir yoğunluk getirdi... Bu çalışmalardan biri de Olcay Pullukçuoğlu Yapucu tarafından yürütüldü.
Yapucu doktora tezi konusu olarak Aydın Sancağı üzerinde çalışmaya başladı. 19. yüzyılda Büyük Menderes havzasını içine alan ve Aydın Sancağı olarak bilinen idari birimde görülen sosyal ekonomik kültürel gelişim ve değişmeleri açıklamak ve çözümlemek tezin çıkış noktasıydı... Emperyalizmin Türkiye'ye İzmir-Aydın Demiryolu ile girdiği genelde kabul gören bir yaklaşımdır. Demiryolunun bölgeye girmesi gerçekten çok derin sosyal ekonomik ve kültürel değişmelere ortam hazırladı. Devecilerin demiryoluna karşı çıkmaları ve hatta deyim yerindeyse ilk greve gitmeleri üzerinde durulması gereken bir konudur... Batı Anadolu'da 19. yüzyılın ikinci yarısında başlayan ve 20. yüzyıl başlarına kadar uzanan eşkıyalık olayları bunların zaman zaman yabancılar tarafından desteklenmesi şüphesiz kapitalist ilişkilerin bir uzantısıdır. Demiryolundan sonra motorlu araçların da kullanılmaya başlanması yol güzergahı üzerinde yeni değişimleri gündeme getirdi. Elbette bundan sonra geleneksel yollar yavaş yavaş terk edilmeye başlandı. Bugün bölgede yapılacak sözlü tarih çalışmaları işte bize bu eski güzergahların izlerini vermektedir verebilmektedir. Yapucu'nu bu konuda gösterdiği çabanın yakın tanığıyım.
Prof. Dr. Zeki Arıkan.
