Azerbaycan’ın büyük şairi Nizamî Gencevî,
Sırlar Hazinesi/ Mahzenü’l-Esrâr adını verdiği
mesnevisinde, şiir diliyle tasavvuf düşüncesini
ve dünya görüşünü aktarır. Nizamî’nin diğer
eserlerinden farklı olarak Mahzenü’l-Esrâr,
bütünüyle tasavvuf konulu bir manzumedir.
Mahzenü’l-Esrâr’ın ilk bölümü; Tanrı’nın
övgüsü, Peygamber’e naatlar, eserin
yazılış sebebi, sözün erdemi ve değeri,
şiirin düzyazıdan üstünlüğü, gönül bilgisi,
gerçeğin peşinde koşma, metafizik evrene
yönelişler ve halvetler gibi konulara ayrılmıştır.
Kitabın ikinci bölümünde ise; “Yirmi Makale”
ile bu makalelerin içerikleriyle bağlantılı
olarak “Yirmi Hikâye” yer almaktadır. Bu
makalelerde; ahlâk, tasavvuf, sakınganlık,
çaba, iyilik, cömertlik, gaflet, cimrilik, dünyayı
önemsememe gibi konularla ilgili düşünceler
dillendirilmekte, birtakım özgün mazmunlar
ve betimlemelerle işlenmekte, her makalenin
ardından içeriğiyle ilgili açıklayıcı ve didaktik
hikâyelere yer verilmektedir.
Farsça özgün dilinden tam metin olarak Prof.
Dr. Nimet Yıldırım’ın titiz çevirisiyle Türkçeye
aktarılan eserin başında Nizamî’nin hayatı ve
eserleriyle ilgili bir inceleme verilmiş ve eserin
sonuna bazı tarihî şahsiyetler, kavramlarla
ilgili bir sözlükçe eklenmiştir.
