Ziya Şakir'in II. Abdülhamid ve İmparator Mikado kitabı Osmanlı padişahı Sultan II. Abdülhamid'i dönemin Japon İmparatoru Mikado ile karşılaştırarak onu "karşılaştırılmalı tarih" alanında da bir ilk olmaya götürüyor. Osmanlı ve Japon tarihinden seçilmiş bu iki çağdaş hükümdar portresinin karşılaştırılması Avrupai Batı modeli modernleşme karşısında doğulu iki mutlakıyetçi hükümdarın direniş çabalarını gözler önüne seriyor.
Kitap ayrıca bu iki "Doğulu" hükümdarın birbirlerinden nasıl etkilendiklerini ve Batılı güçler karşısında direnebilmek için birlikte nasıl yollar aramış olduklarının ayrıntılı bir hikâyesi. Bu anlatının temelinde Sultan II. Abdülhamid'in Japonya'yı ziyaret etmesi için göndermiş olduğu Ertuğrul Fırkateyni'nin Japon halk inanışında Japonya'yı dış güçlerden koruduğuna inanılan Kamikaze rüzgârlarına dayanamayarak dönüş yolunda batışının hazin öyküsünü de okuyacaksınız.
