Türkiye’de Felsefenin Gerçekliği ve Eleştirisi adlı bu çalışmasıyla Ayhan Bıçak, 50 yıldır üyesi olduğu felsefe kabilesinin tarihsel macerasından hareketle “felsefe yapma” pratiğinin bilançosunu çıkarıp Türkiye’de felsefe manzaraların hangi düzeylerde seyrettiğini araştırarak mevcut durumu tümden bir eleştiriye tâbi tutuyor. Araştırma, felsefe yapmanın anlamının açıklanmasıyla başlamakta, felsefecilerin 18 felsefe sorunu hakkında ürettikleri metinlerin tanıtılmasıyla devam edip felsefecilerimizin Türkiye’de felsefe hakkındaki düşünceleriyle sürdürülmekte ve filozof olmanın şartlarının betimlenmesiyle Türkiye’de Felsefenin Gerçekliği kısmı nihayete ermektedir. Araştırmanın Eleştiri bölümlerinde, öncelik üniversitenin eleştirisi olmakla birlikte üniversitede yaşanan sorunların derinliği teşhis ve teşhir edilerek ortaya konmakta; hoca olma süreci, öğrencilik, asistanlık, tezlerin yapılış tarzları, unvanların önemi, ders anlatış tarzları tartışılmaktadır. Felsefe kabilesinin ve toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak “felsefe yapma” bilincine neden ulaşamadığımız sorusu araştırmanın merkezi noktasıdır. Ayrıca ilk defa bu çalışma, 20. yüzyılda Türkiye’de yetişmiş filozofların ayrıntılı bir listesini — onlara “filozof” payesini veren sebeplerin tespitiyle birlikte— ihtiva eder.
