Ayşe Hafsa Vâlide Sultan Osmanlı İmparatorluğu'nun zirveye çıkmasına vesile olan Kanûnî Sultan Süleyman Han'ın annesi ve ona bu zemini hazırlamak için 8 yıllık saltanatında İslâm birliği kurarak mücadele veren âdeta at sırtından hiç inmeyen Yavuz Sultan Selim Han'ın eşidir. Osmanlı tarihinin en kudretli kadını olan Ayşe Hafsa Vâlide Sultan 1534 yılında 56 yaşında iken vefat etti.
Resmî olarak ilk Vâlide Sultan (Mehd-i ûlya) unvanını alan Ayşe Hafsa Vâlidemiz 55 yıllık ömrünü hayır hasenat ve rızay-ı bâri için geçirmiştir. Ünlü tarihçi Celalzade Mustafa Efendi onu: "Dinine bağlı dürüst bir hanım iffet diyarının ecesi saflık payitahtının Hazreti Hatice'si hayırlı vakıflar kurucusu kendini din işlerine adamış zamanın Fatıma'sı çağın Aişe'si idi" diyerek tavsif etmişti.
Gerçekten de zarafeti ve güzelliği kadar hayırseverliği ile de ön plana çıkan Vâlide bir ahlâk timsalidir. Kanûnî'nin Manisa'daki şehzadeliği sırasında yaptırdığı cami medrese sıbyan mektebi hangah imaret hamam ve darüşşifadan müteşekkil muhteşem Sultan Külliyesi ve birçok hayır müessesesi ile bu müesseselere gelir getirmesi için bıraktığı vakfiyeler yüzyılları aşarak günümüze ulaşmıştır.
Mesir Macunu'nu Manisa'ya Osmanlı'ya ve hatta tüm insanlığa hediye eden Vâlide bizim için gelecek nesillere anlatılması gerekli rehber alınacak tarihimizin en önemli şahsiyetlerinden birisidir.
Bu hayırsever Sultan Hanım eşi Yavuz Sultan Selim Han'ın türbesinin yanında zarif bir türbede medfundur. Türbe 1894 depreminde yıkılmıştı. İstanbul'da faaliyette bulunan "Manisa Vakfı" yılmadan usanmadan büyük bir mücadele ile türbeyi aslına uygun olarak yeniden inşa ettirdi. Türbesinin 123 yıl yıkık kaldıktan sonra tekrar yapımı sırasında kızı Şah Sultan'ın kabrinin de bulunması belki onun da rahat uyumasına vesile olacaktır.
Ruhları şâd olsun.
