Abhazya’nın en büyük yazarı Fazıl İskender’in büyük destanı Çegemli Sandro Dayı tıpkı Yaşar Kemal’in Çukurova’sı gibi Kafkasların yitip giden dünyasından masallar anlatıyor. Çegemli Sandro Dayı’nın ve arkadaşlarının serüvenlerle dolu hayatları bir pikaresk edebiyat şaheseri olarak güldürüyor, şaşırtıyor, kıskandırıyor. Dağların, ovaların, yalnızlığın ve dipdibeliğin, aşkın ve husumetin, çok eski zamanların, kıyıda kalmışların, Kafkasları yüzyıllarca mesken tutmuş halkların olaylı bir aradalığının hikâyesi bu.
Don Kişotvari anlatımıyla Sandro Dayı, Kafkasların 1880’lerden 1960’lara kargaşasını, ipe sapa gelmez iç evrenini okuyucuyla buluşturuyor. “Abhaz Mark Twain” olarak anılan Fazıl İskender’in ömrünü verdiği ve bugün dahi çağdaş Rusçanın en sevilen anlatılarından olan Çegem masallarının ilk kitabını Mehmet Özgül’ün tercümesiyle sunmanın kıvancını yaşıyoruz.
“Fark etmeyebiliriz fakat yok olan bir yaşam tarzını idealize ettiğimizde geleceğe bir fatura çıkartırız. Ona deriz ki: Bak işte kaybettiğimiz bu, karşılığında ne vereceksin bize?”