<p>Fetih olgusunun dayandığı temel muharrik olan cihat ülküsü ve buna bağlı olarak şehit olmak,<br />dört halife de dâhil ashabın temenni ettiği bir şeydi. Kâfirlerle savaşarak şehit olma temennisi<br />dört halife için gerçekleşmemiştir. Hz. Ebû Bekir hastalanarak vefat etmiş; Hz. Ömer, bir<br />Mecusi tarafından şehit edilmiş; Hz. Osman ve Hz. Ali ise kendilerini Müslüman olarak<br />tanımlayan ve İslam ümmeti arasından çıkan kişilerce uğradıkları suikastlarla<br />öldürülmüşlerdir.<br />Bu çalışmada, dört halifenin vefatları, çeşitli yönleriyle, sebepleri, sonuçları ve etkileriyle ele<br />alınmaya çalışılmıştır. İncelediğimiz dönemde Hz. Ebû Bekir hariç halifelerin hepsinin bir<br />suikast neticesinde vefat etmesi, tarihin sadece iyi örnekler üzerinden anlatılmasının eksik ve<br />yetersiz olduğunu göstermektedir. Kanaatimizce başta ilk halifeler dönemi olmak üzere tarih<br />soğukkanlılıkla, anlaşılarak ve sindirilerek okunmalıdır. Esasında burada anlattığımız,<br />zaaflarıyla ve güçlü yönleriyle insanın tarihidir.</p>
