Amerika Birleşik Devletleri’nde 1981 senesinde klinik bir tablo olarak tanımlanan AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome, kazanılmış immün yetmezlik sendromu), zaman içerisinde tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Etkeni Lentivirüs ailesine mensup bir Retrovirüs olan “Human Immunodeficiency Virus” (HIV, İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) olarak tanımlanmıştır. Bulaş yolu başlıca kan, cinsel sıvılar ve anne sütü olan HIV’in öncelikli hedef hücresi CD4+ T lenfositlerdir. Bulaş sonrası T lenfositlerde azalma olup, konakta immün baskılama gelişmesiyle enfekte hastada morbidite ve mortaliteye neden olan fırsatçı enfeksiyonlara ve malignitelere yol açarak ölümlere neden olabilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü ile Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) 2022 yılı rakamlarına göre; tüm dünyada HIV tanımlanmasından bu yana 84,2 milyon birey HIV ile enfekte olmuş, 38,4 milyonu AIDS ile ilişkili hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmiştir. HIV’in, insan vücudundan tamamen atılması mümkün değildir ancak enfeksiyona yönelik etkin antiretroviral ilaçlar bulunmaktadır. Günümüzde, öncekilere göre kullanımı kolay ve istenmeyen etkisi az olan ilaçların birlikte kullanılmasıyla, HIV kronik bir hastalık olarak, hastanın yaşamı boyunca ilaç kullanmasını gerektiren bir duruma dönüşmüş olup, ölümcül bir hastalık olmaktan büyük ölçüde çıkmıştır.
Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı desteği ile hazırlanan “Tüm Yönleriyle HIV Enfeksiyonu ve AIDS” başlıklı kitabımızda HIV virüsünün genel özelliklerinden, bulaş ve korunma yollarına; hastalık oluşturma mekanizmalarından, AIDS’in klinik seyrine; hastalığın tedavisinden yürütülen aşı çalışmalarına, AIDS’in tarihçesinden, Dünyadaki ve ülkemizdeki güncel durumuna; hatta enfekte bireylerin beslenmesi ve besin molekülleri ile ilişkisine kadar pek çok konuda güncel bilgilere ulaşabileceksiniz. Bu kitabın oluşumuna katkı gösteren ve hazırlanmasında emeği geçen tüm yazarlarımıza ve yayınevi çalışanlarına teşekkür ediyor, siz değerli okurlarımıza faydalı olmasını diliyorum.
Doç. Dr. Meryem ÇOLAK
Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi
Tıbbi Mikrobiyoloji ABD
