Tarihin ideolojilerin sorunun ilan edildiği bir çağdan bir başka çağa girilirken insanlık çok daha eski tartışmalara yeniden dönmüş görünüyor. XX. yüzyılı bir baştan bir başa şekillendiren liberalizm Marksizm değişik versiyonları ile birlikte sosyalizm gibi daha seküler ideolojilere XXI. yüzyıl başlarında artık kültür ve medeniyet gibi dine daha duyarlı tartışmalar eşlik ediyor. Pozitivist ve aydınlanmacı yaklaşımlarda çoktan Ortaçağ'da kaldığı düşünülen din temelli tartışmalara geri mi dönülüyor? Öldüğü ilan edilen Tanrı yeniden mi doğuyor? Yoksa bütün bu ilanlar gerçekliği gizleyen birer ekran koruyucudan mı ibaretti?
