Osman Cemal Kaygılı’nın üçüncü romanı olan Bekri Mustafa, Son Telgraf gazetesinde 1941 yılında tefrika olarak yayımlanmaya başlamış, 1944 yılında da kitap olarak basılmıştır. Osman Cemal, bu romanında IV. Murat (1623-1640) döneminde yaşadığı varsayılan Bekri Mustafa adlı kalender meşrep bir gencin başından geçen birbirinden ilginç olayları anlatır. Aslında hafız olan Mustafa güzel bir genç kıza aşkından dolayı mesleği olan yorgancılığı bırakıp kendini içkiye verir ve zamanla işini gücünü terk ederek Kumkapı, Yenikapı ve Balıkpazarı’ndaki gedikli meyhanelerini mesken tutar. 17. yüzyılda yaşamış bu namlı ayyaşın ünü o kadar yayılır ki halk ağzında bir ayyaş kastedildiği zaman ona artık “Bekri Mustafa” denir.
Osman Cemal, İstanbul folklorunun bu renkli simasıyla ilgili derlediği fıkraları, hikâyeleri ve anekdotları kendi hayal dünyasında harmanlayarak hiçbir edebî türe doğrudan dâhil edilemeyecek renkli ve ilginç bir anlatı ortaya koyuyor.
